مشاوره بازاریابی چیست؟
در سال های اخیر همراه با رفع بسیاری از انحصارها و رانت ها در ایران و ورود رقبای ریز و درشت داخلی و خارجی به میدان تولید، تجارت و خدمات، بازار ایران تا حد زیادی تبدیل به یک بازار رقابتی شده است و در این میدان تقریباً هیچ بازیگری تنها و بدون رقیب نیست. در این فضا، توجه جدی به بازاریابی برای تمام شرکت ها یک امر ضروریست و کسانیکه در این مورد غفلت کنند بسرعت میدان را به نفع رقبا از دست خواهند داد .
از آنجائیکه بازاریابی مانند بسیاری از دانش های دیگر امروز امری تخصصی شده است اتکای مدیران شرکت ها به روش های سنتی گذشته و پیروی از تجربه های قبلی کافی نیست و باید به ملاحضه عوض شدن شرایط رقابت، از شیوه های جدید بازاریابی استفاده نمود .
از آنجائیکه امروزه مدیران شرکت ها نیاز به دانش، مهارت و تخصص بازاریابی در بکار بستن این شیوه ها را بیش از گذشته احساس می کنند استفاده از خدمات یک مشاور بازاریابی کاملاً بدیهی بنظر می رسد ولی متأسفانه این روزها هر قدر ضرورت استفاده از مشاوران بازاریابی بیشتر می شود پندارها و برداشت های نادرست از حرفه مشاوره بازاریابی نیز افزایش می یابد. برخی، مشاوره بازاریابی را به معنی مشاوره با تیم بازاریابی شرکت و استفاده از نظرات آنها می دانند.
برخی دیگر مشاور بازاریابی را در حد یک مدیر بازاریابی می دانند و فکر می کنند اگر یک مدیر بازاریابی خوب استخدام کنند در واقع یک مشاور بازاریابی هم دارند. عده ای هم فکر می کنند مشاوره بازاریابی بمعنی خواندن چند کتاب در این زمینه و شرکت در دوره های بازاریابی است. در بهترین حالت بعضی ها مشاور بازاریابی را با اساتید دانش بازاریابی اشتباه می گیرند و استفاده از توصیه های آنها را بمعنی مشاوره می دانند در حالیکه یک مشاور بازاریابی خیلی برتر و بالاتر از این موارد است .
تعریف مشاوره بازاریابی
مشاوره بازاریابی اصطلاحی است که در سال های اخیر جذابیت بیشتری پیدا کرده است. در گذشته معمولا نقش مشاور بازاریابی توسط شرکت های مشاوره مدیریت استفاده می شد. با ظهور فناوری اطلاعات، شرکت های مشاوره مدیریت شروع به گسترش خدمات خود شامل مشاوره بازاریابی و همچنین مشاوره فناوری اطلاعات کردند. این اصطلاح به تدریج تحت عنوان “مشاوره بازاریابی و فروش” اجرا شد.
در نهایت مشاوره بازاریابی در طی سال ها شکل گرفته و متناسب با نیازهای تجاری، سفارشی سازی شد. با ورود بازاریابی دیجیتال به صحنه، مشاوره بازاریابی به عنوان یک اصطلاح شروع به تکامل کرد. بازاریابی دیجیتال این فناوری را در اختیار مشاغل قرار داده و صنعت بازاریابی تغییر کرد. داده های فنی به عنوان بنا اصلی فعالیت های بازاریابی قرار گرفت و وظایف مشاور شروع به تکامل کرد.
مشاور بازاریابی کیست؟
مشاور بازاریابی به عنوان یک مشاور خارجی با تجربه پیشرفته که خدمات گسترده بازاریابی شامل تحقیقات بازار، استراتژی های بازاریابی، بهینه سازی بازاریابی و تجزیه و تحلیل بازاریابی را ارائه می دهد، تعریف می شود.
مشاور بازاریابی به شرکت ها این امکان را می دهد تا یک رویکرد استراتژیک موثر با تجزیه و تحلیل گسترده بر اساس داده های مورد استفاده، ایجاد کنند. علاوه بر این، مشاور، توانایی ادغام استراتژی نام تجاری و طراحی رهنمودهای اساسی برای فعالیت های بازاریابی و همچنین برنامه ریزی دقیق بازاریابی را فراهم می کند.
مشاور بازریابی چه کاری انجام می دهد؟
شغل مشاور بازاریابی از نظر شرکت و پروژه بسیار متفاوت است اما معمولا شامل مشاوره دادن به شرکت ها در مورد بهترین راه برای دستیابی به هدف و مشتریان است. مشاوران بازاریابی ممکن است تلاش های فعلی بازاریابی را ارزیابی کرده و پیشنهادهایی برای بهبود، برنامه ریزی و اجرای رسانه های اجتماعی یا سایر کمپین های بازاریابی، آموزش سایر بازاریابان در مورد بهترین روش ها و ارائه مطالب جدید، گردش کار یا روش های دسترسی به مصرف کنندگان را ارائه کنند. سپس در مرحله بعد موفقیت استراتژی های بازاریابی را با استفاده از ابزار تحلیلی ردیابی می کنند.
این قابلیت ها نیاز به متخصصانی دارد که در زمینه فنی با بهینه سازی و همچنین در مدیریت پروژه های بازاریابی پایانی برای چندین برند و صنعت تجربه داشته باشند. افراد با چنین توانایی هایی می توانند عنوان مشاور بازاریابی را کسب نمایند.
چه زمانی نیاز به استخدام مشاور بازاریابی است؟
معمولا شرکت ها تمایل دارند یک مشاور بازاریابی استخدام کرده تا بازار و مصرف کننده را به خوبی تجزیه و تحلیل نماید. نیازها معمولا بر اساس ماهیت تجارت، صنعت و اندازه شرکت متفاوت است. به این ترتیب مهارت ها و توانایی های مشاور بازاریابی نیز بسته به تخصص وی متفاوت است. در زیر به مشاوره بازاریابی در مشاغل مختلف اشاره کرده ایم:
مشاوره بازاریابی در استارتاپ ها و مشاغل کوچک
مشاغل کوچک و استارتاپ ها معمولا توانایی استخدام متخصصان بازاریابی تمام وقت را ندارند و معمولا از فارغ الحتصیلان تازه وارد در این رشته استفاده می کنند. یک مشاور بازاریابی می تواند به صورت زیر در تنظیم استراتژی های بازاریابی به استارتاپ ها کمک کند:
- تجزیه بازاریابی مورد نیاز برای استقرار نام تجاری در بازار هدف
- انجام تحقیقات بازار و ساخت ماژول تجاری
- تحقیق و بحث در مورد کانال های بازاریابی و تکنیک های تبلیغاتی
- کمک به طراحی سفر مصرف کننده و توسعه محصول
- راه اندازی کانال های بازاریابی
مشاوره بازاریابی در برندهای متوسط
مشاغل و شرکت های متوسط، معمولا تیم های اختصاصی و همچنین آژانس های بازاریابی دارند. استخدام مشاور بازاریابی در این گونه شرکت ها می تواند در انجام ماموریت های اصلی زیر به شرکت کمک کند:
- ارائه چشم اندازهای خارجی و بررسی چالش های داخلی
- بررسی فرصت های سازمان
- بازسازی و بهینه سازی فرآیند سازمان
- مشاوره در زمینه مدیریت استراتژی های بازاریابی
- تهیه نقشه راه برای بهبود عملکرد و بازگشت سرمایه
- استفاده از تخصص های موجود در تیم
- ارائه دیدگاه های نوین از شخصیت مشتری و بازار
- تجزیه و تحلیل پیشرفته بازار
مهارت های مشاور بازاریابی
مشاور بازاریابی موظف است که ۶ مهارت اصلی را داشته تا بتواند نقش خود را به طور موثر ایفا کند:
۱- شناخت بازار
در مشاوره بازاریابی نیاز به تجربیات عمیق با بازار هدف و مهارت های حرفه ای در انجام تحقیقات موثر است. شناخت بازار تنها به تجربه قبلی محدود نمی شود. در حال حاضر این موضوع شامل توانایی اجرای تجزیه و تحلیل رقابتی، تجزیه و تحلیل داده ها و تجزیه و تحلیل نام تجاری نیز می شود.
۲- شناخت مشتری
تجزیه و تحلیل کارآمد از شخصیت مشتری، کلیدی اساسی برای مشاوره بازاریابی موفق است. مشاور باید ابتدا مشتری ها را تقسیم بندی کرده و الگوها را استخراج نماید.
۳- تفکر استراتژیک
همسویی با اهداف تجاری، اولین ستون توسعه استراتژی بازاریابی است. پایه و اساس یک استراتژی موفق بازاریابی، شامل توانایی برنامه ریزی برای فعالیت های بازاریابی، طراحی فرآیند و ایجاد KPI است. مشاور بازاریابی باید توانایی تعیین تکنیک های بازاریابی متناسب با اهداف بازاریابی از جمله بازاریابی ورودی، تولید، هدف گذاری مجدد، هک رشد و بازاریابی چریکی را داشته باشد.
۴- تسلط بر کانال های بازاریابی
در حالی که کانال های بازاریابی دیجیتال به چندین دسته تقسیم می شوند، مهم است که مشاور بازاریابی دیجیتال بر ضروری ترین کانال ها تسلط داشته باشد. این کانال ها شامل کانال های ارگانیک مانند SEO ، رسانه های اجتماعی، بازاریابی محتوا و کانال های پولی مانند فیس بوک، اینستاگرام، توییتر، لینکدین و… هستند. علاوه بر این، چندین کانال اصلی دیگر مانند بازاریابی از طریق ایمیل و بازاریابی ویدیویی وجود دارد که مشاور بازاریابی موظف است به تمامی این موارد آشنایی داشته باشد.
۵- تسلط بر فناوری
امروزه بازاریابی توسط سیستم های دیجیتال انجام می شود که به توانایی مدیریت، بهینه سازی و حسابرسی نیاز دارد. کلید ارائه مشاوره بازاریابی حرفه ای به توانایی تجزیه و تحلیل و جستجوی سیستم هایی مانندGoogle Ads، تبلیغات فیس بوک، رسانه های اجتماعی و ابزارهای جستجو بستگی دارد. مشاور بازاریابی لازم است که بتواند فعالیت های برنامه ریزی شده یا در حال اجرا را در هر سیستمی بررسی و تنظیم نماید. در سال های اخیر، توانایی های فناوری گسترش یافته و شامل اتوماسیون بازاریابی، هوش مصنوعی، CRM و CMS است.
۶- مدیریت عملکرد
استراتژی و کمپین های داده محور یکی از موارد اصلی در تجارت است. ایجاد KPI و گزارش داده های قابل اعتماد، چارچوب اصلی در مشاوره بازاریابی است. داشتن مهارت تجزیه و تحلیل داده ها و مدیریت عملکرد برای هر مشاور بازاریابی ضروری است.
آیا مشاوره بازاریابی برای تجارت شما مناسب است؟
هدف یک مشاور بازاریابی خوب این است که استراتژی بازاریابی خود را به سمت بهبود نتایج هدایت کند. هنگامی که نوبت به درجه بندی تجارت شما می رسد، فاکتورهای زیادی وجود دارد که باید به درستی آن ها را برطرف کرده تا حرفه شما در موتورهای جستجو مانند گوگل، رسانه های اجتماعی و بسیاری از کانال های دیگر دیده شود. مشاوران خوب می دانند که چگونه این کار را انجام دهند و به مشاغل کمک می کنند تا خواسته ها و نگرانی های مشتریان ایده آل خود را کشف کنند و در حالی که برای برنامه های بازاریابی کارآمد و موثر نقشه خرید مشتری ترسیم می کنند، روند را بهبود بخشند.
اگر احساس می کنید در این زمینه دچار اختلال و کمبود هستید، پیدا کردن مشاوران بازاریابی معتبر و حرفه ای که ثابت شده اند به شما کمک کرده تا بهترین ها را به عنوان نماینده خود در بازار انتخاب نمایید.
اگرچه ممکن است برخی از صاحبان مشاغل فکر کنند که استخدام یک شرکت مشاور بازاریابی در دوران سخت کار عاقلانه ای و حتی امکان پذیر نیست، اما این تنها کاری است که برای نجات شرکت خود باید انجام دهید.
نتیجه بحث
در نهایت، خدمات مشاوره بازاریابی عمدتا بر بهبود روند بازاریابی به منظور حفظ نقشه راه به سودزایی و بازگشت سرمایه کمک می کند. این فرایند معمولا با پاسخ دادن به سوالات کسب و کار در مورد زمان و نیاز شرکت به فعالیت های بازاریابی از طریق مشاور بازاریابی امکان پذیر است.
پیشنهاد می کنیم اگر می توانید، همین حالا از استخدام یک مشاور بازاریابی یا یک شرکت مشاوره بازاریابی بهره مند شوید.