تحقیقات بازاریابی یکی از پایه‌ای‌ترین و مهمترین گام‌های بازاریابی و بازارپردازی محسوب می‌شود. این فرآیند نقشی کلیدی در شناخت مشتریان کسب‌وکار و در نتیجه، بهبود فروش دارد. هدف از بازاریابی در حقیقت شناسایی نیازهای مشتریان در راستای طراحی بهترین محصولات یا خدمات است که این کار بدون تحقیق درمورد بازاریابی ممکن نیست. به همین دلیل است که کسب اطلاعات کافی در این مورد، می‌تواند به بهبود روند کار شما کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش های تحقیقات بازاریابی، تحقیقات اولیه و ثانویه بازاریابی و … با ما همراه باشید.
تحقیقات بازاریابی چیست؟
به طور کلی تحقیقات بازاریابی ابزاری حیاتی است که شرکت‌ها برای رسیدن به اهداف زیر از آن‌ها استفاده می‌کنند:
- درک خواسته‌های مصرف‌کنندگان؛
- توسعه محصولاتی که جامعهٔ هدف کسب‌وکار از آن‌ها استفاده خواهد کرد؛
- حفظ مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت‌ها در صنعت مورد نظر؛
تحقیقات بازار به کسب‌وکار اجازه می‌دهد تا بازار هدف خود را تعریف کرده و نظرات و بازخوردهای مصرف کنندگان را در مورد علاقهٔ آن‌ها به یک محصول یا خدمات دریافت و تجزیه و تحلیل کند.
این نوع تحقیقات بیشتر به وسیله شرکت‌های تحقیقات بازاریابی که در انجام این گونه عملیات‌ها تجربهٔ بیشتری دارند، انجام می‌شود. این کار را می‌توان از طریق نظرسنجی، آزمایش محصول توسط مخاطب جامعهٔ هدف، مصاحبه و گروه‌های کانونی یا متمرکز انجام داد.
این تحقیقات معمولا برای رسیدن به اهداف زیر توسط شرکت‌های بازاریابی انجام می‌شود:
- سنجش میزان کیفیت و دوام یک محصول؛
- طراحی یا توسعه یک محصول جدید؛
- بازنگری در طراحی محصول؛
- تنظیم دقیق استراتژی برای معرفی آن به عموم (استراتژی ورود بازار یا GTM)
یک کسب‌وکار برای تکمیل فرآیند تحقیقات بازاریابی درگیر مراحل مختلفی می‌شود. به‌عنوان مثال ابتدا اطلاعات را بر اساس بخش‌بندی بازار که مرتبط با محصول است جمع‌آوری می کند، سپس این اطلاعات تجزیه و تحلیل می‌شود و در نهایت نتیجه‌گیری در مورد چگونگی طراحی بهینه محصول و کمپین‌های بازاریابی به‌دست می‌آید.
انواع روش تحقیقات بازاریابی
با توجه به تنوع بالای محصولات و بازارهای هدف، روش‌های مختلفی برای انجام تحقیقات بازاریابی و جمع‌آوری داده‌های مشتری وجود دارد. چهار نوع متداول تکنیک‌های تحقیقات بازار که معمولا در شرکت‌های تحقیقات بازاریابی مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل استفاده از پرسشنامه و نظرسنجی، انجام مصاحبه، گروه های کانونی و مشاهده مشتری ( ارائهٔ محصولات به مشتریان بالقوه برای آزمایش و بررسی نتایج احتمالی) است.
اینکه شما از کدام روش استفاده می‌کنید ممکن است بر اساس نوع کسب‌وکار شما متفاوت باشد؛ به‌عنوان مثال صاحبان کسب‌وکارهای اینترنتی اهداف متفاوتی با کسب‌وکارهای سنتی یا آفلاین دارند، بنابراین معمولاً بهترین کار این است که این روش‌ها را بر اساس اهداف خاص خود و اطلاعاتی که به آن نیاز دارید، ترکیب و مطابقت دهید. برای آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید از متخصصین ما در آژانس ایده کمک بگیرید.
تحقیقات اکتشافی در بازاریابی
یکی از روش‌های مقدماتی تحقیقات بازاریابی، تحقیقات اکتشافی است. به طور معمول تحقیقات اکتشافی زمانی انجام می‌شود که شما می‌دانید مشکلی وجود دارد اما از دلیل وقوع آن آگاه نیستید. مثلا متوجه شده‌اید که از یکی از محصولاتتان استقبال نشده؛ اما نمی‌دانید دقیقا چرا این اتفاق افتاده است. با انجام این تحقیقات می‌توانید از دلایلی که موجب این مشکلات احتمالی شده‌اند؛ مطلع شوید، روش‌های مناسب برای ارائهٔ خدمات و محصولات خود را کشف کنید و هدف خود را برای طراحی مطالعات پژوهشی بعدی پیدا کنید.
پس از تکمیل این روش، شما می‌توانید تحقیقات عمیق‌تری را برای شناخت مصرف‌کننده یا در مورد موضوعات جزئی‌تر انجام دهید.
تحقیقات اولیه بازاریابی، از عوامل تاثیرگذار در روش تحقیقات بازاریابی
تحقیقات اولیه بازاریابی یک مطالعهٔ بازاریابی است که برای کشف خواسته‌ها و نیازهای مصرف‌کنندگان و مشتریان احتمالی شما انجام می‌شود. در این تحقیقات شما اطلاعات مورد نیازتان را از طریق پرسیدن سوالات هدفمند و مناسب از مخاطبان بالقوه محصولات خود کسب می‌کنید.
روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- مصاحبه؛
- پرسشنامه؛
- نظرسنجی؛
- گروه‌های کانونی؛
- آزمایش اولیه با ارائه محصول به مشتری بالقوه.
مصاحبه
اولین و قدیمی‌ترین روش‌های تحقیقات بازاریابی، مصاحبه است. مصاحبه در واقع همان گفتگوی یک به یک بین یک محقق و یک شرکت‌کننده (مصرف‌کننده) است که به صورت حضوری، تلفنی یا از طریق ویدئو کنفرانس انجام می‌شود. این روش امکان کاوش عمیق تجربیات، نظرات و ادراکات فردی را فراهم می‌کند.
مصاحبه در تحقیقات بازاریابی، یک روش نسبتا کند بوده و پرهزینه‌تر از دیگر روش‌های موجود برای جمع‌آوری داده‌ها است؛ به‌همین دلیل کسب‌وکارهایی که تحقیقات بازاریابی در مقیاس بزرگ انجام می‌دهند، معمولا از این روش استفاده نمی‌کنند.
استفاده از پرسشنامه‌ها
پرسشنامه فهرستی از سوالاتی است که برای مخاطبان جامعه هدف مطرح و به صورت شفاهی یا کتبی ارائه می‌شود. پرسشنامه‌ها موثر هستند زیرا می‌توانند متناسب با هر محصول یا شرکتی طراحی شوند و جزئیات بیشتر و ظریف‌تری را مورد بررسی قرار دهند.
در پرسشنامه‌ها دو نوع سؤال استفاده می‌شود:
- سوالات بسته؛
- سوالات باز.
سوالات بسته سریع و ساده هستند، فقط به یک کلمه یا عبارت کوتاه به عنوان پاسخ نیاز دارند و نیازی به توضیحات بیشتر ندارند؛ با این حال، اجازه درک بینش دقیق مصرف‌کننده را نمی‌دهند.
سوالات باز این امکان را به شرکت‌کننده می‌دهد که به زبان خود پاسخ دهد و نظر شخصی‌اش را مفصل‌تر و با جزئیات بیشتری ارائه کند.
نظرسنجی از مشتریان بالقوه در فضای اینترنت
انجام تحقیقات بازاریابی به صورت آنلاین با استفاده از نظرسنجی از مشتریان بالقوه در فضای اینترنت یک روش آسان و کاربردی است. نظرسنجی‌های آنلاین راهی مقرون‌به‌صرفه و قابل اعتماد برای جمع آوری اطلاعات از بازارهای هدف شما هستند.
از نظرسنجی‌های آنلاین می‌توانید برای درک بهتر مخاطبان هدف خود و دسترسی به اطلاعات کلیدی جمعیت شناختی مدنظرتان استفاده کرده و تقریباً هر اطلاعاتی را که به آن نیاز دارید پیدا کنید: «از آنچه مشتریان در مورد برند شما دوست دارند تا نوع محصولی که بازار هدف شما به آن بیشتر نیاز دارد.»
گروه‌های کانونی
گروه‌های کانونی یکی از اجزای حیاتی تحقیقات بازاریابی است. گروه کانونی، گروهی تعاملی است که در آن شرکت‌کنندگان منتخب افکار خود را در مورد یک محصول، خدمات یا چیزهای خاص به اشتراک می گذارند.
فرض کنید قصد دارید محصول جدیدی را در بازار عرضه کنید اما قبل از آن، شما می‌‌‌‌خواهید تحقیقات بازاریابی گسترده‌ای را برای درک افکار و نظرات مشتریان انجام دهید. با استفاده از گروه‌های کانونی، می‌توانید درک کنید که مخاطب هدف شما چه چیزی را دوست دارد، بنابراین قبل از عرضه محصول در بازار، آن عناصر را در محصولاتتان بگنجانید.
ارائه محصول به مشتریان بالقوه برای آزمایش
یکی از کاربردی‌ترین روش‌های مطالعات بازاریابی که امروزه مورد توجه شرکت‌های تحقیقات بازاریابی واقع شده؛ ارائه محصول به مشتریان بالقوه برای آزمایش است. در این روش شما محصول مورد نظر خود را پیش از عرضه اصلی، به تعدادی از مشتریان بالقوهٔ خود (که براساس تعریف شما از بازار و مشتریان هدف انتخاب می‌شوند) ارائه داده و واکنش‌های آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهید.
با استفاده از این متد می‌توانید رضایت یا نارضایتی مشتریان، نقاط قوت و ضعف محصولات و نحوهٔ ارائهٔ مناسب‌تر را تجزیه و تحلیل کنید.
تحقیقات ثانویه بازاریابی
در انجام تحقیقات بازاریابی نیز مانند سایر پژوهش‌ها می‌توانید از یافته‌های سایر منابع در مورد نیازها و خواسته‌های مصرف‌کنندگان استفاده کنید تا به اطلاعات عمیق‌تری دست یابید. امروزه بسیاری از این تحقیقات را می‌توان به صورت آنلاین یافت. تحقیقات ثانویه بازاریابی می‌تواند استفاده از مقالات وبسایتها، مطالعه گزارش‌های گوناگون، تجزیه و تحلیل عملکرد کسب‌وکارهای رقیب، بررسی داده‌های دریافتی از هوش مصنوعی و… باشد.
مقالات منتشرشده در وبسایتها
یکی از منابع بسیار مفید و غنی که می‌توانید برای انجام تحقیقات ثانویه بازاریابی مورد استفاده قرار دهید؛ مقالات منتشرشده در وبسایتها هستند. امروزه، پیشرفت تکنولوژی با تسریع و تسهیل روند تحقیقات، کمک بزرگی به شرکت‌های تحقیقات بازاریابی کرده است. شما می‌توانید با جستجو در اینترنت تنها در عرض چند ثانیه به هزاران مقاله در مورد بازارهای هدف خود و مشتریان بالقوهٔ محصولاتتان دسترسی پیدا کنید و با بررسی‌کردن آن‌ها به نتایج قابل توجهی برسید.
گزارش‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نظیر توییتر
شبکه‌های اجتماعی بهترین پل ارتباطی برای تعامل با مشتریان و رقبای شما است. گاهی در برخی از پلتفرم‌ها مانند توییتر گزارش‌هایی درباره یک تجربه ارزشمند، داده‌های کمپین‌های تبلیغاتی و… منتشر می‌شود که اطلاعات بسیار مفیدی از سلایق، خواسته‌ها و نیازهای مشتریان بالقوه‌تان در اختیارتان می‌گذارند. به‌علاوه، شما می‌توانید با بررسی بازخوردهای مصرف‌کنندگان نسبت به محصول، عملکرد خود و رقبایتان را ارزیابی و مقایسه کنید.
اینفوگرافیک‌ها
اینفوگرافیک‌ها از جمله ابزارهای پر استفاده در تحقیقات بازاریابی هستند که اطلاعات و داده‌ها را به‌صورت تصویری با رنگ‌ها و نمودارها نمایش می‌دهند و به درک سریع و آسان مطالب کمک می‌کنند. با استفاده از اینفوگرافیک‌ها می‌توانید تاثیرات متقابل متغیرها بر یکدیگر را بررسی و اطلاعات را مقایسه و تحلیل کنید.
بررسی وایت‌پیپرها
وایت‌پیپرها اسنادی هستند که در فروش و بازاریابی به منظور ترغیب و متقاعد کردن مشتریان بالقوه برای کسب اطلاعات بیشتر درباره یک محصول، خدمات، فناوری یا روش خاص استفاده می‌شوند. این اسناد معمولاً بر اساس تحقیقات و آمار از منابع معتبر تهیه می‌شوند و حقایق ارائه شده در آن‌ها با استفاده از نمودارها، جداول و سایر روش‌های تجسم داده‌ها تأیید می‌شود.
یک وایت‌پیپر می‌تواند فلسفه یک سازمان را به اشتراک بگذارد یا یافته‌های تحقیقاتی مرتبط با یک صنعت را ارائه دهد. بررسی این اسناد اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید از آن‌ها در تحقیقات بازاریابی استفاده کنید.
تجزیه و تحلیل عملکرد رقبا از روش های تحقیقات بازاریابی
یکی از روش‌های جذاب تحقیق در مورد بازاریابی، بررسی عملکرد رقبایتان است. شما با بررسی عملکرد آن‌ها می‌توانید نقاط ضعف و قوت را پیدا کنید، از آن‌ها ایده بگیرید و به پیشتوانهٔ این ایده‌ها، محصولی جذاب‌تر و مشتری‌پسندتر را به بازار عرضه کنید. با بررسی عملکرد رقبا شما می‌توانید از تجربیات آن‌ها و واکنش‌های مشتریان به محصولات و خدمات ارائه‌شده، برای بهبود عملکرد خود استفاده کنید.
گزارش‌های تحلیلی در مطبوعات
شما می‌توانید برای تحقیقات ثانویه بازاریابی از گزارش‌های تحلیلی که در مطبوعات ارائه می‌شود نیز استفاده کنید. این گزارش ها عمدتا با نمودارها، جدول ها و آمارهایی همراه است که می‌تواند منبع غنی و باارزشی برای تحقیقات شما باشد.
استفاده از مقالات و کتب مرجع
علاوه بر مقالات آنلاین و گزارش‌های تحلیلی مطبوعات، شما می‌توانید از مقالات و کتب مرجع نیز برای انجام تحقیقات خود استفاده کنید. این کتاب‌ها و مقالات منابع بسیار مفیدی هستند که حجم اطلاعات زیادی را در مورد مشتریان بالقوه شما و بازارهای هدف در اختیارتان قرار می‌دهند.
استفاده از بازاریابی داده‌محور مبتنی بر هوش مصنوعی
توسعهٔ هوش مصنوعی انقلابی شگفت‌انگیز در تحقیقات بازاریابی محسوب می‌شود که باعث ایجاد تغییرات مهمی در روش جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری شده است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند طوری برنامه‌ریزی شوند که حجم عظیمی از اطلاعات را از منابع مختلف (وبسایتها، شبکه‌های اجتماعی و…) در کمترین زمان گردآوری کنند. همچنین ابزارهای تحلیلی هوش مصنوعی می‌توانند این داده‌ها را به سرعت پردازش کرده، ارتباطات معنادار میان آن‌ها را کشف کنند تا شما ترجیحات مشتریان، سلایق و خواسته‌هایشان را به راحتی پیدا و واکنش آن‌ها را به خدمات و محصولاتی که در آینده عرضه می‌کنید؛ پیش‌بینی کنید. به علاوه، شما می‌توانید استراتژی‌های رقبا را تجزیه و تحلیل کنید و هدف‌گذاری دقیق و کاربردی‌تری انجام دهید.
تحقیقات کمی بازاریابی
تحقیقات کمی بازاریابی از تکنیک‌های مختلف تحقیقات اولیه برای تولید مقادیر زیادی داده استفاده می‌کند. این تحقیقات معمولاً با حجم نمونهٔ بزرگ انجام می‌شوند تا محققان نتایج آماری قابل توجهی را که به دنبال درک آن هستند و معرف جامعهٔ هدف گسترده‌تری است، به دست آورند. تحقیقات کمی ذاتاً به دنبال تولید نتایج قابل اندازه‌گیری است و از تکنیک های دقیق و مبتنی بر داده عددی استفاده می‌کند. نظرسنجی رایج‌ترین روش برای انجام تحقیقات کمی است و می‌تواند به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد.
تحقیقات کیفی بازاریابی
این تحقیقات داده‌های بدون ساختار را از طریق تکنیک‌هایی که شامل مشاهدات، مصاحبه‌ها و گروه‌های کانونی است، جمع آوری، تجزیه و تحلیل می‌کند. تحقیقات کیفی محققان را قادر می‌سازد تا فرضیه‌های پژوهشی را توسعه دهند و بینش‌هایی غنی از زمینه مورد نظر را برای طیف گسترده‌ای از مفاهیم مختلف کشف کنند. معمولاً این تحقیقات در مقیاس نسبتاً کوچک و اغلب با کمتر از ۲۰ یا ۳۰ نفر شرکت‌کننده انجام می‌شود.
سوالات پرتکرار تحقیقات بازاریابی
- انواع اصلی تحقیقات بازاریابی چیست؟
انواع اصلی تحقیقات بازاریابی شامل تحقیقات اولیه و تحقیقات ثانویه است. تحقیقات اولیه شامل مصاحبه، پرسشنامه، نظرسنجی وگروه‌های کانونی بوده و تحقیقات ثانویه شامل بررسی مقالات، اینفوگرافیک‌ها، مقالات سایت‌ها و…است.
- تفاوت تحقیقات کمی و کیفی بازاریابی چیست؟
تحقیقات کیفی بازاریابی بینش عمیقی در مورد چگونگی احساس و تفکر مشتریان ارائه می‌دهد اما تحقیقات کمی از داده‌ها و آمارهایی مانند بازدید از وب‌سایت، میزان مشارکت مخاطبان هدف در شبکه‌های اجتماعی و بررسی عملکرد رقبا استفاده می‌کند.
- تحقیقات بازاریابی آنلاین چیست؟
در تحقیقات بازار آنلاین از همان استراتژی‌ها و تکنیک‌های تحقیقات بازار اولیه و ثانویه سنتی استفاده می‌کند، اما با این تفاوت که در فضای اینترنت انجام می‌شود.
۱ دیدگاه